In de kerk

Ave Maria van Anton Bruckner
Josef Anton Bruckner (Ansfelden, 4 september 1824 – Wenen, 11 oktober 1896) was een Oostenrijks componist en organist. Hij dankt zijn roem hoofdzakelijk aan elf groot opgezette symfonieën (waarvan negen door hem genummerd zijn en twee ‘officieus’), drie missen waarvan twee in middelgrote en een in zeer grote bezetting, een Te Deum, Psalm 150 en een strijkkwintet. Hij legde zich voornamelijk toe op de genres symfonie en religieus koorwerk en bereikte hierin grote hoogten. Bruckner werd geboren in Ansfelden bij Linz in Opper-Oostenrijk, waar zijn vader schoolmeester was. Hij ging piano, viool, orgel en compositie studeren bij uitstekende leraren in zijn omgeving. Hij was tijdens zijn leven vooral bekend als organist: zijn roem als componist kwam pas aan het einde van zijn leven. De diepgelovige Bruckner was in het dagelijkse leven in het grootstedelijke Wenen een uiterst onzeker persoon en werd mede daardoor voor een simpele ziel aangezien. Men kon er niet bij dat een eenvoudige natuur zoals hij symfonische muziek van een letterlijk ongekende harmonische en vorm-complexiteit kon scheppen. De oprecht gelovige Anton Bruckner maakte monumentale en diepreligieuze muziek, waarin Wagner de ‘toon’ bepaalt.[/fusion_person]

Cantate Domino van Giuseppe Ottavio Pitoni
Giuseppe Ottavio Pitoni (Rieti, 18 maart 1657 – Rome, 1 februari 1743) was een Italiaans componist, muziekpedagoog, dirigent en organist. Pitoni was als componist van kerkmuziek en als muziektheoreticus al in zijn leeftijd beroemd. Een getuigenis ervan is zijn omvangrijke harmonische gids (Guida armonica), waarvan uitsluitend het 1e boek gepubliceerd werd. In zijn Notizia de Contrappuntisti werd duidelijk, dat hij grote vakkennis over de muzikale tradities van kerkmuziek heeft gehad. In de laatste levensjaren had hij een omvangrijke correspondentie met de in Bologna werkende Padre Martini.

Pitoni was een uiterst productieve componist, omdat hij ons meer dan 3500 sacrale werken, meestal in de stijl van Palestrina, achterliet. Talrijke manuscripten van Pitoni zijn in de verzameling Santini-Sammlung in de bibliotheek van het bisdom Münster in Duitsland.

If ye love me van Thomas Tallis
Thomas Tallis (ook: Tallys) (Kent of Leicestershire, 1505 (?) – Greenwich, 23 november 1585) was een Engelse componist en organist over wiens vroegere jaren zeer weinig bekend is. Hij wordt beschouwd als de grondlegger van de Engelse, anglicaanse kathedraalmuziek. Hoewel hij katholiek gebleven was, genoot hij een grote waardering aan het hof.

De overgrote meerderheid van Tallis’ werk is in het Latijn, en zijn Engelse anthems stammen uit de perioden waarin het Anglicaanse beleid Engels als taal voor kerkzangen oplegde. Tallis is een van de eerste meesters die Engelse teksten op muziek zetten voor kerkelijk gebruik. Twee van zijn beroemdste werken zijn de hymnenIf ye Love me en Hear the Voice and Prayer, die in zekere zin in het collectieve geheugen van de gemiddelde Engelsman gedrukt staan. If ye love me

If ye love me,
 keep my commandments, 
and I will pray the Father, 
and He shall give you another comforter.
 That He may bide with you forever.
 E’en the spirit of truth. 

Woorden uit Johannes 14: 15-17

Kyrie uit de Missa pro defunctis van Cristóbal de Morales
Cristóbal de Morales (geboren omstreeks 1500 – overleden tussen 4 september en 7 oktober 1553) was een Spaans componist van de Renaissance, die gewoonlijk wordt beschouwd als de meest invloedrijke Spaanse componist vóór Tomás Luis de Victoria.

Bijna al het muzikale werk van De Morales is sacraal en vocaal, hoewel instrumenten in de uitvoeringspraktijk van zijn tijd een begeleidende rol gespeeld kunnen hebben. Enkele unieke kenmerken van zijn stijl zijn de ritmische vrijheid, zoals zijn gebruik van occasionele terts-tegen-kwart polyritmen en kruisritmen, waarbij een stem in een ritme zingt dat de tekst volgt, maar niet het metrum dat in de andere stemmen overweegt

Magnificat en Da Pace Domine van Arvo Pärt,
Arvo Pärt (Paide, 11 september 1935) is een Estse componist. Hij geldt als een van de belangrijkste hedendaagse componisten van gewijde muziek. Hij is geboren in de Sovjet- Unie en verhuisde in 1980 naar het Westen. Tegenwoordig woont Pärt in Berlijn.
Het Magnificat wordt ook wel de lofzang van Maria genoemd en is te vinden in het evangelie volgens Lucas, 1:46-55. De naam ‘Magnificat’ dankt het lied aan de eerste woorden in de Latijnse versie, Magnificat anima mea Dominum, wat betekent ‘(mijn ziel) verheerlijkt de Heer’. De auteur van het derde evangelie beschrijft hoe Maria bij haar bezoek aan haar nicht Elisabet de tekst uitspreekt als de beide zwangere vrouwen elkaar volgens het verhaal ontmoeten.

Da pacem Domine is de titel van een aantal composities van Arvo Pärt. Pärt schreef het origineel voor vierstemmig solistenensemble of gemengd koor al dan niet begeleid. Initiatiefnemer en opdrachtgever was dirigent Jordi Savall, die het bestelde voor een uitvoering tijdens een vredesconcert.

Das Word sie sollen lassen stahn van Johann Sebastian Bach
Johann Sebastian Bach (Eisenach, 21 maart 1685 – Leipzig, 28 juli 1750) was een Duitse componist van barokmuziek, organist, klavecinist, violist, muziekpedagoog en dirigent. Hij wordt door de meeste muziekwetenschappers beschouwd als een van de grootste en invloedrijkste componisten uit de geschiedenis van de klassieke muziek vanwege de inventiviteit waarmee hij melodie, harmonie en ritme, maar ook diverse muziekstijlen uit zijn tijd en dansvormen combineerde, wat vele componisten na hem inspireerde en wat ze ook trachtten te evenaren.

Crucifixus van Antonio Lotti,
Antonio Lotti (Venetië of Hannover, februari 1665 of 1667 – Venetië, 5 januari 1740) was organist en kapelmeester van de San Marco en de componist van 27 barokopera’s. Al op 16-jarige leeftijd debuteerde hij met de opera Il Giustino, die onder de naam van zijn leermeester werd opgevoerd. In 1692 werd hij aangesteld als tweede organist, in 1704 als eerste organist in de San Marco. Al snel werd hij bekend als componist van opera’s, die tijdens het carnaval werden opgevoerd. Händel en Bach bestudeerden of kopieerden zorgvuldig zijn werken. Na 1719 zegde Lotti de opera vaarwel en stortte zich op religieuze en kamermuziek.

De tekst van ‘Crucifixus’ komt uit het ‘Credo’, Het Credo is de Latijnse benaming van de geloofsbelijdenis van de Katholieke Kerk die tijdens de zondagse eucharistie of mis, hoogfeest of vieringen van plechtige aard in het Latijn of de eigen landstaal wordt gezongen. ‘Crucifixus etiam pro nobis, sub Pontio Pilato passus et sepultus est.’ is vertaald in het Nederlands:‘Hij werd voor ons gekruisigd, heeft geleden onder Pontius Pilatus en is begraven.’

In de kroeg

Oy comamos y bebamos van Juan del Encina
Juan del Encina (oud-Spaans: Juan del Enzina) (Encina de San Silvestre?, 12 juli 1468 – León, 1529). Juan del Encina was een Spaans componist, dichter en toneelschrijver, geboren als Juan de Fermoselle.
 Del Encina stamde af van Joodse conversos. Omstreeks 1492 studeerde hij af aan de Universiteit van Salamanca en kwam (in 1492 of wellicht 1495) in dienst bij het gezin van Don Fadrique de Toledo, die de tweede Hertog van Alva was. 
Uit 1492 stamde zijn eerste grote werk, het drama Triunfo de la Fama, over de verovering van Granada . Hij schreef ook pastorale eclogen en werd aldus beschouwd als de grondlegger van het Spaanse seculiere toneel. Ook werkte hij in diverse kathedralen, en was gewijd tot priester. Zijn laatste functie was die van prior in de kathedraal van León. Het was in deze stad dat hij uiteindelijk stierf. Hij werd uiteindelij begraven, volgens zijn wens, in de kathedraal van Salamanca. 
Van zijn vele werken is onder meer ‘Triste España sin ventura’ zeer bekend.

Tourdion van Pierre Attaingnant
Pierre Attaingnant (geboren omstreeks 1494 – overleden eind 1551 of in 1552). Pierre Attaingnant was een Franse muziekdrukker, actief in Parijs. 
Attaingnant wordt beschouwd als de eerste die beweeglijke lettervormen gebruikte, waardoor in één keer een muziekvel met notenbalk, noten en tekst kon worden gedrukt, hetgeen tijd- en kostenbesparender was dan voorheen, zoals bij de door Ottaviano Petrucci aangewende techniek. Hij gaf meer dan 1.500 chansons uit van verschillende componisten.
 Attaingnants voornaamste bijdrage tot de muziekdrukkunst is de verspreiding van de vermoedelijk door hem ontwikkelde techniek waarbij muziek in één keer werd gedrukt, door hem voor de eerste keer aangewend in de uit 1528 daterende Chansons nouvelles en musique à quatre parties (nieuwe vierstemmig gezette liederen). In dit systeem was elke drukvorm die een noot voorstelde verbonden aan een stukje notenbalk, waardoor de noten, notenbalken en tekst alle tegelijkertijd onder de drukpers konden. Het grootste nadeel van de methode was dat alle stukjes notenbalk niet altijd goed op elkaar aansloten; het stukje notenbalk dat bij de ene noot hoorde lag dan wat lager of hoger dan dat welk bij de naastliggende noot hoorde. Wat er ook van zij, deze werkwijze werd in Europa de norm bij het drukken van muziek in de 16de en de 17de eeuw. 
Naast missen en motetten en afgezien van de 36 bundels met liederen, gaf hij ook boeken uit met stukken in tabulatuur voor luit of klavier.

’Tis women makes us love van Henry Purcell
Henry Purcell (Westminster, circa 1659 – Londen, 21 november 1695). Purcell was een Engelse componist van barokmuziek. Hij schreef zowel kerkmuziek, toneelmuziek en instrumentele werken als liederen en (semi)-opera’s. Hij was een zoon van Henry of Thomas Purcell en deze broers waren allebei lid van de Chapel Royal, het koninklijk muziekensemble. Zijn werk vertoont een interessante versmelting van de oude Elizabethaanse koortraditie met ‘nieuwe’ Franse en Italiaanse invloeden. Purcell werd getraind als koorknaap in de Chapel Royal. Hij werd organist van Westminster Abbey rond 1680, volgens onbetrouwbare bronnen omdat hij zijn meester overtroffen had.

In zijn vroege periode schrijft Purcell vooral religieuze anthems, waarin hij een verbazingwekkende virtuositeit aan de dag legt en experimenteert met talloze speciale effecten. Later werd hij echter bekend door welkomstliederen voor vorstelijke personen, daarnaast schreef hij ook een aantal obscene drinkliederen, de zogenaamde ‘catches’. Het lied ’tis women makes us love’ is hier een mooi voorbeeld van.

Of ale en Of bear van Thomas Ravenscroft
Thomas Ravenscroft (Dodleston (Cheshire), 1582 of 1583 — Londen, circa 1635). Een Brits componist van met name folkliederen.
 Zijn collecties liederen zijn van een geestig-opgewekte natuur, blijkbaar in overeenstemming met zijn persoonlijke karakter. In het voorwoord tot zijn collectie Pammelia uit 1609 poneert hij dat het voornaamste doel van muziek het amusement van de mensen is. Humor speelt een belangrijke rol in zijn oeuvre; vele liedjes zijn ironisch, ze handelen veelal over gewone mensen en zijn vaak in een plat Engels dialect geschreven. Ravenscrofts populaire, vlot in het gehoor liggende deuntjes kan men als een wegbereiding voor de folkmuziek beschouwen.

Het minnenet van Cornelis Tymanszoon Padbrué;
Padbrué (overleden in 1670) kwam uit een muzikale familie. Hij trad toe tot het gezelschap van ‘stadsspeelluiden’ in zijn geboortestad Haarlem, maar werd in 1635 naar aanleiding van een slepende ruzie uit de stedelijke dienst ontslagen. Vanaf toen zal hij als vrijgevestigd musicus in zijn onderhoud hebben voorzien. Over zijn verdere leven is echter niet veel bekend. Hij werd in 1670 begraven in de Sint-Bavo in Haarlem.

In 1631 verscheen ‘kusies’ met 13 muzikale ‘kusjes’ met daaraan toegevoegd twee aparte stukken, waaronder het ‘minnenet’ op tekst van Joan Brosterhuysen.

Trink ich wein van Henning Dedekind
Dedekind leefde van 1628 tot 1697. Hij werd geboren in Reinsdorf, Duitsland en stierf in Dresden, Duitsland. Hij was de zoon van Stepahn Dedekind, die pastoor van Reinsdorf was. Hij was vanaf 1654 lid van de Dresden Hofkapel. Van 1666 tot ongeveer 1676 was hij concertmeester, waar hij zangers en en organisten dirigeerde. Dedekind werd zeer populair als dichter en componist in Dresden. Hij was vooral succesvol het het kiezen van woorden voor heilige muzikale drama’s.

Trink ich wein gaat over de keuze tussen het drinken van wijn of het drinken van water. De tekst spreekt voor zich!